Trước nhà tôi có con kênh đục ngầu phù sa, thông ra sông lớn. Mỗi ngày, ghe, xuồng giao thương qua lại tấp nập. Âm thanh xình xịch của tiếng máy đuôi tôm nghe mãi thành quen tai.

Con kênh là tài sản quý báu của người dân quê tôi. Kênh giúp giao thông đường thủy thuận tiện hơn, gần hơn khi ra trung tâm thị trấn. Kênh đem lại nguồn nước ngọt dồi dào cho gia đình tôi tưới tiêu, sinh hoạt. Trong dòng nước đậm ngọt phù sa ấy rất tốt cho cây ăn quả, rau củ, cũng như cây lúa trĩu quằn bông. Đặc biệt, suốt tuổi thơ tôi, con kênh là nơi trẻ con tập bơi lội, chơi đùa và mò bắt thủy sản.

Kênh rất ít khi cạn trơ đáy, thường là nước rong, nước đứng. Thi thoảng nó mới chịu ròng hẳn. Nghe ông bà nói, thường thì tầm giữa tháng và cuối tháng, kênh mới chịu cho thấy đáy bùn. Những lúc này, bà con thường hào hứng lội xuống kênh để xúc hến, mò chem chép, dộp, vẹm, cá, tôm….

Đợi chờ nước ròng thì lâu, nhưng khi nước lớn trở lại thì chẳng mấy chốc. Vì thế ai cũng tranh thủ bắt để kịp con nước. Thường thì hến được bắt nhiều nhất, chỉ sau vài thao tác đưa rổ xuống dòng nước sền sệt bùn là có ngay cả rổ hến tươi. Có người chịu khó bắt, chỉ trong tích tắc thu hoạch cả bao hến to. Hến có giá trị kinh tế cao, nên bà con ở quê chỉ chừa một ít ăn, còn lại luộc mang ra chợ bán hoặc bán thô nguyên vỏ.

Hến vừa bắt lên con nào cũng mập ú, luộc rất ngọt thịt. Không như nghêu trữ cát trong mình (phải ngâm trước khi ăn mới sạch), hến “miễn nhiễm” với bùn đất nên trong ruột sạch ngon. Thường thì mẹ tôi hay đem hến nấu canh vì canh hến đơn giản, nhanh gọn và rất ngọt nước. Bất kỳ loại rau vườn nào đều cũng có thể nấu canh hến được. Có thể là bồ ngót, cải, nhãn lồng, hẹ, bầu, mướp hoặc bí đao…

Cách nấu canh hến rất đơn giản, hến luộc qua một nước rồi vớt lấy thịt. Sau đó thì bắc nồi canh lên bếp và nấu cho đến khi nước sôi mạnh. Cho ít muối và bột ngọt vào để rau có màu xanh đẹp. Thả rau và hến vào. Nêm nếm cho vừa ăn, rắc tí hành lá và tiêu rồi tắt bếp.

Canh hến phải dùng nóng mới ngon miệng. Thịt hến ngọt, mềm dẻo, cảm giác giác nhai rất đã răng. Nước từ thịt hến hòa vào canh ngọt đậm đà, cộng thêm vị ngọt nhẹ của rau làm tô canh thêm phần hấp dẫn. Chỉ dùng cơm trắng với canh hến và một ít nước mắm trong thôi cũng làm nên một bữa ăn ngon miệng.

Đến tận bây giờ, gia đình tôi vẫn thích dùng món canh hến. Cứ có con nướng ròng là cả nhà xuống kênh xúc hến về nấu canh. Ngoài món canh hến ra thì mẹ tôi còn chế biến món hến kho sả, hến cuốn bánh tráng cũng rất ngon miệng.