Một điều không thể phủ nhận là miền Đông Nam bộ luôn có sức hút đối với mỗi người. Dù là nơi chôn nhau cắt rốn hay chốn khách trú ghé lại đường xa thì vùng đất này vẫn mang lại cho người viết cũng như người đọc những tình cảm lạ. Ở đó, ta nghe thoang thoảng mùi hương của điều, sầu riêng…, tai nghe tiếng lá lao xao của rừng cao su, của tiếng sông thở…, còn tim cảm nhận sự giản dị, nhiệt tình, tính cách bộc trực, hào phóng và giàu lòng nhân ái của con người nơi đây.

Miền Đông nuôi lớn những đứa con của mình bằng sự êm dịu, bằng sản vật trù phú. Đó có thể là người mẹ già vẫn nhắc con cháu mang trái điều chín về để ăn cơm. Đó là người đàn ông mỗi khi nghe hương nước mắm từ vùng Phan Thiết lại nhớ về kỷ niệm xưa mình đã đánh mất. Con sông Đồng Nai phù sa vun đắp hai bờ cũng tạo nên vùng thổ nhưỡng tốt cho rất nhiều sản vật phong phú…

Nhưng hơn hết đó còn là những cảm nhận của người xa xứ nhìn thấy một nét quê hương, bởi có những người dẫu đến xứ nào thì cũng mang theo hồn cốt quê nhà. Tuy cách rất xa ngọn nguồn thân yêu, nhưng tô mì Quảng hay món bánh khọt vẫn sẽ nối họ với nơi mình đã ra đi.

Và rồi ngược lại cũng từ nơi đó, thế hệ con cháu sẽ như những bậc cha chú dần được kết nối với giá trị này.

Và để có được một nơi hội tụ nhiều sắc dân ấy, thì người miền Đông vốn dĩ dễ thương, bà con thiệt thà, đầy ắp nhân nghĩa. Đó là Sài Gòn xoa dịu trái tim của kẻ tha hương để xây giấc mơ bé bỏng cho con mình. Đó là nơi giữ nhau bằng nghĩa tình, không ràng nhau lễ nghĩa, không so đo, tính toán thiệt hơn…

Miền Đông cũng gắn liền với một thời khó khăn, nơi từng ngôi nhà, từng khoảnh đất, từng mảng rừng… vẫn còn thấm đẫm ký ức chiến tranh. Nơi đó có liệt nữ Võ Thị Sáu ghi danh muôn đời, có già “Củ Chụp” ở chiến khu Đ đã giúp nuôi cán bộ lúc bị bao vây bởi cái đói cận kề. Đó cũng còn là những người một đi không muốn quay về, vì bạn bè, đồng chí – những người còn chưa quên mùi hương bưởi trên tóc người yêu hay còn dang dở những trang nhật ký viết cho mẹ mình… vẫn còn đâu đó nằm lại nơi đây Chính những người lính qua 30 năm với 2 cuộc trường kỳ kháng chiến rồi sẽ tiếp tục “làm đất nở hoa”, làm thêm trù phú những mảnh đất cằn từ vết thương chiến tranh.

Họ là những người anh hùng thầm lặng, không đến chỉ bởi tiếng gọi kinh tế mà vì trách nhiệm thiêng liêng đối với đất nước, đối với Tổ quốc.

Dẫu cho thách thức, khó khăn vẫn luôn còn đó, thì chính nghị lực như câu thơ “Có sức người sỏi đá cũng thành cơm” rồi sẽ giúp họ mạnh mẽ vượt qua.

Người miền Đông cũng hồ hởi bắt tay xây dựng những công trình mới, giúp cuộc sống ngày càng giàu đẹp. Đó là công trình kênh Đông dẫn nước từ hồ Dầu Tiếng để mang nước về cho H.Củ Chi. Đó còn là những khu công nghiệp đem đến cuộc sống trù phú, thịnh vượng cho người xa quê để thế hệ sau thêm phần dễ dàng… Từ những điều đó mà vùng đất này ngấm vào máu thịt, để rồi một ngày họ chợt nhận ra: “Khi ta ở cũng là nơi đất ở/Khi ta đi đất bỗng hóa linh hồn”.

Tuy không phải ai cũng xuất phát từ những cây bút chuyên nghiệp nhưng qua sự chân thành, tươi sáng và đầy hồn nhiên của các bài viết gửi về tham gia cuộc thi, những gì đẹp nhất và thiêng liêng nhất của miền Đông hào khí đã được tái hiện. Chúng như những lát cắt để hình thành nên bức tranh khảm về một miền thương “gian lao mà anh dũng” trong cả thời chiến cũng như thời bình, khắc sâu trong ký ức của thế hệ trước và người đương thời.