Theo Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Bắc Giang, gần đây nạn chuột gây hại lúa và rau màu có xu hướng tăng trên địa bàn, năm 2022 nhiễm 1.446ha, năm 2023 nhiễm 1.700ha.
Chuột là động vật có tốc độ sinh sản nhanh, khả năng gây hại về kinh tế lớn và rất khó trị. Để diệt chuột không thể tiến hành đơn lẻ, rải rác ở nhiều thời điểm mà phải trên diện rộng và cùng một thời điểm. Bởi thế, Sở NN-PTNT tỉnh Bắc Giang mới đây đã có văn bản đề nghị UBND các huyện, thị chỉ đạo cơ quan chuyên môn tập trung huy động lực lượng tham gia diệt chuột bảo vệ sản xuất theo 4 phương châm gồm: Diệt chuột sớm, ngay từ đầu vụ; diệt chuột thường xuyên, liên tục; diệt chuột bằng nhiều biện pháp và cộng đồng cùng tham gia diệt chuột.
Tùy tình hình cụ thể, mỗi vụ sản xuất chỉ đạo từ 2 – 3 đợt diệt chuột trên diện rộng, đồng loạt, lúc chưa đến mùa sinh sản, vào giai đoạn chuyển tiếp giữa các mùa vụ như đông xuân, khi đồng trắng hoặc trong các đợt lũ khi chuột còn đang co cụm để đạt được hiệu quả cao nhất.
Cụ thể, đợt 1 tổ chức vào thời điểm trước khi cấy, gieo sạ vụ xuân; đợt 2 tổ chức vào thời kỳ lúa đẻ nhánh – đứng cái, cuối tháng 3 – đầu tháng 4; đợt 3 tổ chức trước khi làm đất gieo cấy lúa vụ mùa, cuối tháng 6 đầu tháng 7; đợt 4 tổ chức sau khi thu hoạch lúa vụ mùa, trước thời điểm gieo trồng cây vụ đông.
Các địa phương áp dụng tổng hợp những biện pháp diệt chuột từ thủ công như đào bắt, đổ nước bắt, đánh bẫy, soi đèn bắt; thường xuyên cắt cỏ bờ, phát quang bụi rậm, thu dọn tàn dư cây trồng ở vụ trước để hạn chế nơi cư trú và sinh sản của chuột; sử dụng các loại thuốc thân thiện với môi trường và sức khỏe con người. Trong đó ưu tiên sử dụng các biện pháp diệt chuột thủ công, an toàn hơn là dùng thuốc hóa học độc hại.
Tổ chức diệt chuột đồng loạt cả ngoài đồng, ven khu dân cư, bờ mương máng đến các diện tích đất bỏ hoang, ven khu công nghiệp. Cấm dùng kích điện hoặc thuốc độc hại, thuốc lậu ngoài danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam để diệt chuột, vừa gây nguy hiểm cho người vừa hại môi trường.
Các cơ quan chuyên môn thuộc Sở NN-PTNT cần tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng tại địa phương để hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật diệt chuột cho nông dân và các biện pháp sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả.
Chi cục Trồng trọt và BVTV cần thường xuyên điều tra, nắm chắc diễn biến, phân bố và dự báo khả năng phát sinh gây hại của chuột để tham mưu các phương án tổ chức diệt chuột đạt kết quả cao; tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn nông dân các biện pháp diệt chuột an toàn, hiệu quả; thực hiện tốt công tác kiểm tra việc kinh doanh, buôn bán thuốc bảo vệ thực vật; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân buôn bán, sử dụng thuốc diệt chuột ngoài danh mục, thuốc cấm sử dụng…