Cụ thể, các chuyến hàng bị chặn theo Lệnh hủy bỏ (Withhold Release Order – WRO), do Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (CBP) đưa ra vào cuối tháng 10.

Mặc dù động thái chưa từng có của chính quyền Biden chỉ chặn một phần nhỏ xuất khẩu cà chua của Mexico trong một ngành có hàng trăm nhà sản xuất nhưng báo hiệu một cách tiếp cận tích cực hơn đối với việc thực thi quyền lao động đối với các đối tác thương mại của Mỹ.

Theo điều tra của tờ Los Angeles Times, các doanh nghiệp – Agropecuarios Tom và Horticola Tom – đã vận chuyển hàng triệu kg cà chua trong năm ngoái cho các nhà phân phối có trụ sở tại Hoa Kỳ cung cấp cho các siêu thị trên toàn quốc, bao gồm Walmart và Albertsons.

Theo CBP, hai doanh nghiệp nông nghiệp bị cáo buộc khấu trừ lương và khiến người lao động phải chịu các điều kiện sống và làm việc ngược đãi, cùng các hành vi vi phạm khác.

Ana Hinojosa, Giám đốc điều hành bộ phận điều tra cưỡng bức lao động của CBP, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Hy vọng rằng điều này mang lại nhận thức rõ ràng hơn về những điều kiện khủng khiếp mà những người lao động này phải chịu đựng”.

Điều kiện cho nông trại Mexico dường như đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây, theo giám đốc điều hành kinh doanh nông sản, tổ chức lao động, các nhóm thương mại công nghiệp và nhóm giám sát chuỗi cung ứng, một phần là do một tờ Los Angeles Times điều tra năm 2014 đã dẫn đến một sự gia tăng đáng kể trong việc sử dụng các tổ chức độc lập thực thi các tiêu chuẩn lao động. Nhưng hành động của Hoa Kỳ cho thấy tình trạng lạm dụng lao động vẫn tiếp diễn. 

Các doanh nghiệp nông nghiệp Mexico, mà các nhà chức trách Hoa Kỳ cho biết có chung cơ cấu sở hữu, đã không trả lời một số yêu cầu bình luận.

Rất khó để làm sáng tỏ các chuỗi cung ứng từ các trang trại Mexico đến các bàn ăn của người Mỹ. Cà chua được hái tại các trang trại Mexico có thể được đổi chủ 5 hoặc 6 lần khi chúng được chở đến các nhà phân phối ở Mỹ và chuyển đến các nhà hàng, công ty dịch vụ thực phẩm và nhà bán lẻ.

Hầu hết các nhà bán lẻ và nhà phân phối cho biết các trang trại cung cấp của họ không có lao động cưỡng bức, nhưng việc thực thi các tiêu chuẩn cơ bản, thông qua các chuyến thăm và kiểm tra tại chỗ, rất khác nhau và các nhà phê bình đặt câu hỏi về cam kết của một số công ty đối với trách nhiệm xã hội.

Các doanh nghiệp nông nghiệp bị trừng phạt đã vận chuyển khoảng hơn 9 triệu kg cà chua đến Mỹ kể từ tháng 10 năm 2020, là mắt xích đầu tiên của chuỗi cung ứng có đường dẫn tương đối đơn giản đến các kệ hàng ở Mỹ.

Del Campo Supreme, một nhà phân phối ở Arizona, đã nhận được phần lớn số sản phẩm đó. Khách hàng khác, dữ liệu cho thấy, là Mastronardi Produce, nhà phân phối cà chua nhà kính lớn nhất Bắc Mỹ, bán cà chua dưới nhãn Sunset.

Hiện chưa rõ điểm đến chính xác của cà chua trong chuỗi cung ứng rộng lớn của các nhà phân phối. Cả hai công ty đều có khách hàng trên khắp Hoa Kỳ, theo các nguồn tin trong ngành và trang web của công ty.

Theo các nguồn tin trong ngành, chuỗi cung ứng của Del Campo Supreme trong năm ngoái bao gồm Walmart và Albertsons. Tổng giám đốc của Del Campo Supreme, Diego Ley, từ chối bình luận về việc liệu các nhà bán lẻ có phải là khách hàng trong năm ngoái hay không. “Albertsons không phải là khách hàng hiện tại”, ông khẳng định.

Ông cho biết Horticola Tom đã bị loại khỏi vai trò nhà cung cấp. “Số cà chua Horticola Tom còn lại đã bị tiêu hủy”, Ley nói. “Chúng tôi cực kỳ coi trọng vấn đề này… Trong tương lai, nếu Del Campo sử dụng bất kỳ nhà cung cấp bên thứ ba nào, chúng tôi sẽ yêu cầu giám sát và kiểm toán độc lập”.

Các quan chức Mỹ cho biết các vấn đề lao động lần đầu tiên được phanh phui vào tháng 10/2020 bởi chính quyền Mexico. Họ không nêu chi tiết bản chất của việc khai thác. Nhưng Hinojosa, quan chức của CBP, cho biết những vụ lạm dụng này tương tự như những vụ lạm dụng được tiết lộ trong loạt bài “Sản phẩm của Mexico” năm 2014 của tờ Los Angles Times.

Trong những năm gần đây, một số công ty trong ngành đã thực hiện cam kết cải thiện đời sống của người lao động Mexico, theo các nhà phân phối sản xuất, tổ chức lao động, giám đốc điều hành doanh nghiệp nông nghiệp, nhóm giám sát và các nhà phân tích ngành.

Những cải cách thực chất nhất thể hiện ở sự phát triển mạnh mẽ của các công ty bên thứ ba giám sát các tiêu chuẩn lao động. Một công ty hợp tác với Costco, Sáng kiến ​​Lương thực Công bằng, đã phát triển chương trình chứng nhận của mình từ 1 lên 26 trang trại kể từ sau loạt bài của Los Angeles Times.

Những người trồng cà chua ở Florida, chỉ trích các doanh nghiệp nông nghiệp Mexico lâu nay, nói rằng họ tiếp tục gặp khó khăn để cạnh tranh với các trang trại Mexico có chi phí lao động thấp hơn nhiều, đôi khi là do các chiến thuật cưỡng bức lao động.

Nông dân Florida đã cải thiện điều kiện lao động thông qua Chương trình Lương thực Công bằng mang tính đột phá, trong đó tăng lương và thiết lập các hướng dẫn nghiêm ngặt chống lại cưỡng bức lao động. Ngược lại, các trang trại Mexico tiếp tục chịu sự giám sát và chịu trách nhiệm từ một số nhà phân phối và đối tác Hoa Kỳ, một số nông dân cho biết.

Michael Schadler, Phó Chủ tịch điều hành của Florida Tomato Exchange, một hiệp hội của nông dân Florida, cho biết: “Không thể chấp nhận được những sự việc như thế này vẫn đang xảy ra ở một quốc gia cung cấp cho Mỹ một phần đáng kể rau quả mà người Mỹ tiêu thụ. Trong khi một số cải cách đã diễn ra ở Mexico, sự cố mới nhất này cho thấy rõ rằng cần phải có nhiều hành động hơn nữa”.