Món xôi đỗ đen ủ trong lá sen

Thanh Hải

Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên anh dẫn tôi về thăm nhà anh. Biết chúng tôi về, mẹ anh ngâm gạo nếp từ đêm trước. Lúc tôi tới chơi thì thấy bà đang lựa đỗ. Vừa lựa hạt, bà vừa rủ rỉ chuyện trò. Bà bảo vừa được người em gái gửi từ quê ra cho mớ đỗ đen xanh lòng và một ít vừng lạc. Nhìn dáng vẻ cặm cụi tỉ mẩn và nghe chất giọng trầm ấm ấy, tôi bỗng thấy thân thương gần gũi biết bao.

Gạo đã ngâm đủ thời gian, đỗ đen được luộc sơ và ngâm đến khi nguội nước rồi để ráo, trộn đều với nhau đổ vào chõ. Bà bảo khi chõ xôi thoảng hương thơm là lúc phải đảo xôi cho chín đều. Nhìn cái cách mẹ anh dùng chiếc đũa dài thật khẽ khàng cẩn trọng để hạt đỗ không bị vỡ nát mới cảm nhận được sự khéo léo của bà. Một chiếc lá sen già xanh sẫm được bà để dành từ hôm mua chục hoa sen cúng tuần. Xôi đã chín, bà xới ra mâm rồi đùm xôi vào lá sen khi xôi vẫn còn ấm, gói ghém cẩn thận như chúng tôi vẫn gói quà tặng nhau gửi trao niềm thương mến.

Từ những nguyên liệu quê mùa, qua bàn tay khéo léo của người phụ nữ Hà thành đã trở thành món quà thơm ngon. Và tôi thấy ấm áp biết bao bởi tình cảm chân thành thuần hậu ấy. Hương thơm của nếp, vị bùi của đỗ quấn quyện trong lá sen cuối mùa ngào ngạt, như cố dành dụm chút tinh hoa cuối cùng của mình dâng đời. Mở gói xôi ra mà như thấy cả dư vị ấm áp của đất trời nhân gian. Hạt nếp mọng căng như nhộng ong non, dẻo và thơm. Những hạt đỗ nhỏ xíu bở tơi he hé như mỉm cười. Vị dẻo của nếp, vị bùi của đỗ trở nên hoàn hảo hơn khi ăn cùng với chút muối vừng lạc thơm ngậy. Và cái lá sen già bao bọc sum vầy, gói ghém hàng ngàn nụ cười bí ẩn. Nhẩn nha hít hà, thấy mùa thu dồn tụ cả trong gói xôi ấm nồng ấy. Ấm áp như cái nắm tay trong buổi chiều thu. Vấn vít thơm nồng như dư vị của mối tình đầu trong trẻo nhớ thương.

Dòng đời miên mải trôi. Chúng tôi không nên duyên. Món xôi đỗ đen bọc lá sen già ấy trở thành kỷ niệm thân thương. Mẹ anh đã cưỡi hạc xe mây về nơi tiên cảnh. Anh lập nghiệp ở nước Nga xa xôi, thi thoảng nhắn tin cho tôi: “Anh thèm xôi đỗ đen bọc lá sen chấm muối vừng lạc quá…”. Tôi biết rằng đâu phải anh thèm món ăn giản đơn ấy, mà anh nhớ về những điều thẳm sâu hơn. Là mẹ. Là quê hương. Chỉ vậy thôi mà bỗng thấy rưng rưng…